مرور ایرانشناسی، سال اول، شمارهٔ ۲

سرآغاز: چرا آزادی آکادمیک؟

دانشگاه‌های ایران با روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی در سال ۱۴۰۰ موج جدیدی از تهاجم سیاسی و ایدئولوژیک را تجربه کردند که پس از خیزش زن، زندگی، آزادی و پیوستن ده‌ها دانشگاه در سراسر کشور به این جنبش تشدید شد…

تشکلّ دانشگاهیان و تکوین انقلاب ایران

اعظم خاتم

این مقاله مروری است بر اسناد دردسترس دربارهٔ سازمان ملی دانشگاهیان ایران و تلاش یگانهٔ آن در سازماندهی جمعیِ اساتید و تدوین خواسته‌هایشان در زمینهٔ استقلال دانشگاه و تأمین آزادی‌های آکادمیک در سال‌هایی که جنبش انقلابی علیه حکومت پهلوی نضج می‌گرفت…

«دانشگاه‌ها را چه کنیم؟»: دفاع از علم با چاشنی پوزیتیویسم

دانشگاه و انقلاب، نوشتهٔ صادق زیباکلام

بهرنگ صدیقی

کتاب دانشگاه و انقلاب مجموعه‌ای است از نوشته‌های صادق زیباکلام عمدتاً دربارهٔ وضعیت علوم انسانی و اجتماعی در ایران که اکثرشان بازنشر مطالبی از او است مربوط به سال‌های ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۹. در میان آنها، از نامه‌نگاری‌های نویسنده با مقامات رده‌اول مملکت دربارهٔ وضعیت اساتید اخراجی و…

نخستین گام‌ها با انجمن جامعه‌شناسی ایران

وب‌سایت انجمن جامعه‌شناسی ایران

لیلا عراقی

انجمن جامعه‌شناسی ایران مجموعه‌ای با عنوان «استقلال دانشگاه و آزادی آکادمیک» در وب‌سایت خود در قالب یادداشت و مصاحبه دارد. درواقع مدیران و فعالان این انجمن که از سال ۱۴۰۰،  به‌ویژه در جریان جنبش زن، زندگی، آزادی در ۱۴۰۱ شاهد وقایع تلخ…

وقایع‌نگاری انقلاب فرهنگی (فروردین-اردیبهشت ۱۳۵۹)

ماهنامهٔ آموزشی لوح

انقلاب فرهنگی در ایران، پیش از اینکه رسماً در خرداد ۱۳۵۹ و با تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی آغاز شود، پیش‌زمینه‌هایی داشت که بستر لازم را برای پیشبرد آن فراهم آورد. این مطلب مروری اجمالی است بر این بستر از دریچهٔ اخبار چند روزنامه در آن زمان.

ماشین و سیاست و جنسیت در انقلاب فرهنگی

Islamic Technoscience: Machine, Politics, & Gnnder in Iranian Cultural Revolution by Ataollah Heshmati

حبیب مقیمی

پایان‌نامهٔ کارشناسی ارشد عطا حشمتی (۲۰۲۱، دانشگاه بریتیش کلمبیا) پیامدهای انقلاب فرهنگی ۱۳۵۹ را در دانشگاه‌های ایران بررسی می‌کند. حشمتی توضیح می‌دهد که تعطیلی سه‌سالهٔ دانشگاه‌ها منجر به تشکیل دو سازمان مهم شد…

انقلاب فرهنگی از چین تا ایران

“Education in revolution: Is Iran duplicating the Chinese cultural revolution?” by Knosrow Sobhe

بهرنگ صدیقی

هنوز وجوه بسیاری از انقلاب فرهنگی ایران هست که آنچنان که باید بررسی نشده‌اند. یکی از آنها نسبت انقلاب فرهنگی ایران (از ۱۳۵۹) و چین (۱۳۵۴-۱۳۴۴) است که در این سال‌ها عموماً جز…

انقلاب فرهنگی ۱۳۵۹ و حذف رقبا

گفتگو با مهرک کمالی

مهرک کمالی که تجربهٔ دست‌اولی از انقلاب فرهنگی در ایران دارد و حدود دو دهه پس از آغاز این واقعه در تهیهٔ نخستین گزارش مستقل دربارهٔ آن در ماهنامهٔ آموزشی لوح سهیم بوده است، در گفت‌وگو با مجلهٔ ایرانشناسی در جهان تجربیات و دیدگاه‌هایش را در این خصوص با ما در میان گذاشته است.

چرا آزادی آکادمیک را مطالبه نکردیم؟

گفت‌وگو با هما هودفر

هما هودفر در گفتگویش با مجلهٔ ایرانشناسی در جهان دربارهٔ کتاب دردست انتشارش با موضوع آزادی آکادمیک در خاورمیانه و ایران، ضمن اشاره به تلاش‌هایی که برای تدوین کنوانسیون‌های بین‌المللی مرتبط شده، به کاوش در تاریخ‌های متفاوت مفهومی و عملکردیِ دانشگاه‌های منطقه در این زمینه پرداخته است.

انقلاب فرهنگی، موعد ارائهٔ بیلان کار!

گفت‌وگو با سعید پیوندی

سعید پیوندی که مطالب متعددی دربارهٔ نظام آموزشی ایران پس از انقلاب منتشر کرده، در گفتگو با مجلهٔ ایرانشناسی در جهان از تجربیات شخصی و دیدگاهش دربارهٔ انقلاب فرهنگی و اسلامی‌سازی علوم اجتماعی و انسانی در ایران می‌گوید.

تأملاتی دربارهٔ تبعید و بی‌ثباتی آکادمیک

At the Margins of Academia: Exile, Precariousness, & Subjectivity by Asli Vatansever

گفت‌وگوی آیسودا کلمن با اصله وطن‌صور

اصله وطن‌صور از امضاکنندگان طومار دانشگاهیان هوادار صلح در ترکیه است که در ۲۰۱۲ از دولت خواستند حمله به غیرنظامیان را در درگیری‌های مسلحانه مناطق کردنشین در ترکیه متوقف کند…

دانشِ ممنوع: سنجهٔ آزادی آکادمیک

Academic Freedom and Political Repression in the University Sector Can Be Measured

فلیکس هُفمان و کاترین کینزلباخ

طرح پیشنهادی برای تدوین سنجۀ‌ بین‌‌المللی آزادی‌های آکادمیک از مؤسسۀ سیاستگذاری عمومی جهانی با هدف سوق دادن دانشگاه‌‌ها به سمت تقویت آزادی‌های آکادمیک…

چرا دانشجویان مجبورند فریاد بزنند تا صدایشان شنیده شود؟

گبریل ویننت

به نظر می‌رسد سیاست آزادی بیان در دانشگاه صد‌و‌هشتاد درجه چرخش کرده است. یک دهه پیش، در اعتراضاتی که در محیط دانشگاه‌ها برای خواسته‌هایی مثل عدالت نژادی و حمایتِ بیشتر از دانشجویان در برابرِ آزار و تعرضِ جنسی برپا می‌شد…

تهدیدهای جدید علیه آزاد‌های آکادمیک در آسیا

New Threats to Academic Freedom in Asia by Dimitar D. Gueorguiev

شاون اُدویر

کتاب موجز و بدیع تهدیدهای جدید علیه آزاد‌های آکادمیک در آسیا  ما را با مطالعاتی عمیق دربارهٔ تهدید این آزادی‌ها در کشورهای ژاپن، سنگاپور، چین، و اندونزی آشنا می‌کند، ضمن اینکه تجزیه‌وتحلیلی دقیق از روش‌های ارزیابی روند آزادی‌های آکادمیک…